Wyżyna Krakowsko- Częstochowska, a szczególnie okolice Ojcowa słyną z pięknych ostańców skalnych. Powstały one w wyniku procesów erozji skał wapiennych. Duże ich nagromadzenie występuje na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego oraz w jego bezpośrednim sąsiedztwie. Do najbardziej znanych zaliczane są Maczuga Herkulesa, Brama Krakowska i Igła Deotymy.
Ostańce skalne powstały w wyniku działania wody oraz wiatru na wapienne skały. Twardsze ich części zostały i przybrały pod wpływem warunków fantazyjne kształty, które ludziom kojarzyły się z jakimiś przedmiotami czy mitycznymi wytworami.
Maczuga Herkulesa to ma około 25 metrów wysokości. Stoi niedaleko zamku w Pieskowej Skale. Wygląda jak prawdziwa maczuga, węższa u dołu z okrągłą głową. W samym środku OPN można z kolei podziwiać Bramę Krakowską, ostaniec tworzący wejście do z Doliny Prądnika do Wąwozu Ciasne Skałki. Ponad Doliną Prądnika wznosi się też Igła Deotymy, zwężająca się ku górze skała, której nazwa odnosi się do postaci pisarki, Antoniny Domańskiej, która przyjeżdżała do Ojcowa na wakacje.