Kolegiata świętego Marcina w Opatowie, to jeden a z nielicznych w Polsce zabytków romańskich. Jest to jeden z najcenniejszych zabytków województwa świętokrzyskiego, którego wnętrze skrywa liczne cenne przedmioty.
Kolegiata świętego Marcina została wybudowana na przełomie XII i XIII wieku. Była wielokrotnie przebudowywana, ale jej bryła zachowała cechy stylu romańskiego. Jest to trójnawowa bazylika z transeptem i dwiema wieżami. Wybudowano ją z ciosanego piaskowca. Wnętrze nakrywają późnogotyckie sklepienia pochodzące z czasów odbudowy po wielkim pożarze. Do wnętrza wchodzi się przez rzeźbiony romański portal.
Nawa oraz transept pokryte są barokową polichromią. Przedstawia ona wielkie, zwycięskie bitwy wojsk polskich – na Psim Polu, pod Grunwaldem oraz wiktorię wiedeńską. Największym skarbem, jaki kryje wnętrze kolegiaty jest renesansowy nagrobek kanclerza wielkiego koronnego Krzysztofa Szydłowieckiego. Pod figurą zmarłego umieszczono przepiękną, wykonaną w brązie płaskorzeźbę nazwaną „Lamentem opatowskim”. Powstała ona w warsztacie sławnego włoskiego rzeźbiarza Bartolommeo Berecciego, który pracował na dworze Zygmunta Starego. Przedstawia ponad 40 postaci, które opłakują zmarłego właściciela Opatowa.
Atrakcje wewnątrz
