Hańcza to jezioro leżące na Pojezierzu Wschodniosuwalskim, na rzece Czarna Hańcza. Jest najgłębszym jeziorem nie tylko w Polsce, ale i całej środkowej części Niżu Europejskiego. W zależności od źródła badań jego głębokość jest szacowana na 106 m, 111 m lub 113 m. W najdłuższym miejscu mierzy ponad 4,5 km długości, a w najszerszym blisko 1,2 km. Jest w całości objęte ochroną jako rezerwat przyrody.
Jest to polodowcowe jezioro rynnowe. Otacza je wysoka, stroma skarpa, a roślinność brzegowa praktycznie nie istnieje. Plaża jest pokryta różnej wielkości głazami. Największy z nich, znany jako „Kamień Graniczny”, jest pomnikiem przyrody.
Hańcza jest jedynym w Polsce niżowej miejscem występowania głowacza pręgopłetwego. Ponadto żyją tu m.in. szczupak, okoń, troć jeziorowa, sielawa i sieja. Jezioro ma wyjątkowo czystą wodę, zakwalifikowaną do I stopnia czystości. Przejrzystość sięga tu nawet 6 m.
Atrakcje wewnątrz
