Zabytkowa budowla hydrotechniczna to miejsce pokonywania przez jednostki pływające różnicy poziomów wód spiętrzonych przez Jaz Farny i Ulgowy. Mechanizm śluzy umożliwia podniesienie statków płynących w górę Brdy o 3 metry. Można ją też obejrzeć podczas rejsu bydgoskim Tramwajem Wodnym. Przez śluzę przepływa jedna z dwóch odnóg Brdy, podczas gdy druga opływa Wyspę Młyńską, jako rzeka Młynówka.
Śluza Miejska powstała jeszcze w latach 1908–1915, jako jedna z inwestycji podczas przebudowy Kanału Bydgoskiego. Nie jest ona pierwszą, bowiem jej prekursorka została wzniesiona 1774 roku. Pierwsza śluza zawaliła się, a w jej miejscu budowano kolejne w 1790, 1805 i w 1882 roku. Drewniane konstrukcje nie były wytrzymałe, a narażone na działanie wody sprawiały wiele problemów technicznych. Obecna budowla betonowa, jednokomorowa, dokowa ma wymiary 57,4 x 9,6 m, 78,7 m długości i jest uruchamiana mechanizmem ręcznym lub elektrycznym. Czas podnoszenia jednostki pływającej to około 20 minut.
Obiekt jest częścią Hydrowęzła Bydgoszcz i stanowi fragment międzynarodowej drogi wodnej E70 Wisła-Odra.