Palatyn jest jednym z siedmiu wzgórz Rzymu, miejscem, w którym znajdowała się najstarsza osada zwana Roma quadrata. Tutaj w grocie Lupercal wilczyca miała karmić Romulusa i Remusa. W 2007 roku na głębokości 16 metrów odkryto na Palatynie jaskinię ozdobioną marmurem i muszelkami, uznaną za tę właśnie legendarną grotę.
Wzgórze było także siedzibą zamożnych rzymian. Znajdowały się tu wille arystokratów, konsulów, trybunów ludu oraz mówców, takich jak Cyceron, Krassus, Gajusz Oktawiusz, Publiusz Klodiusz Pulcher i Katullus. Nie brakowało też świątyń (m.in. świątynia Wiktorii, świątynia Jowisza) i pałaców (pałac Domicjana, pałac Septimusa Sewera, pałac Domus Augustiana).
Wszystkie te wspaniałe budynki określano wspólną nazwą Palatyn i stąd podobno wzięło się włoskie słowo palazzo, francuskie palais i polskie pałac. Nazwa samego wzgórza powstała prawdopodobnie od imienia bogini Pales.
