Klasycystyczny kościół pod wezwaniem św. Aleksandra został zbudowany w pierwszej połowie XIX wieku na cześć cara Aleksandra I. Projekt autorstwa Chrystiana Piotra Aignera był inspirowany greckim Panteonem. W latach osiemdziesiątych XIX wieku kościół powiększono i przebudowano, wykorzystując elementy neorenesansowe i dodając mu eklektycznego charakteru. Dopiero odbudowa świątyni po zniszczeniach dokonanych w trakcie II Wojny Światowej przywróciła mu pierwotny wygląd.
Część Polaków wierzyła, że wraz z objęciem władzy przez Aleksandra I, Polska odzyska przynajmniej częściowo autonomię. W miejscu świątyni miał pierwotnie stanąć murowany łuk triumfalny na jego cześć w związku z jego przyjazdem do Warszawy. Car nie zgodził się jednak na zaproponowaną budowę, sugerując w zamian postawienie w centrum Placu Trzech Krzyży kościoła katolickiego.