Skansen w Osieku

Muzeum, na powierzchni 13 hektarów, prezentuje kulturę ludową z terenu Krajny, Pałuk i Puszczy Noteckiej. Gromadzi muzealia i zabudowania wiejskie. Obecnie znajduje się tutaj 28 dużych obiektów architektonicznych. Za najcenniejsze uważa się chałupy podcieniowe z przełomu XVIII i XIX wieku przeniesione na teren skansenu z Dźwierszna Wielkiego i Głubczyna.

Drewniane budownictwo wiejskie, znajdujące się na terenie osieckiej placówki, tworzy wieś typu owalnicowego. Oprócz chałup i zabudowań gospodarczych można zobaczyć tu m. in. wiatraki, kuźnię, remizę strażacką, tartak, kościół. Małą architekturę reprezentują przydrożne kapliczki, pasieka, studnie, piece chlebowe. W niektórych obiektach mieszczą się wystawy stałe prezentujące wnętrza od XIX w. do lat 60 XX w.

O powstaniu muzeum w Osieku zadecydował przypadek. W trakcie wybierania piasku na cele budowlane natrafiono na grób skrzynkowy z kilkunastoma popielnicami. Po zakończeniu badań archeologicznych wybudowano 3 pawilony, w których wystawiono niezwykłe znaleziska. Później zaczęto tu przenosić ginące przykłady małej i dużej architektury wiejskiej.