Ruiny są pozostałościami wzniesionej w XV wieku siedziby rodu Pałuków. Ulokowana na brzegu jeziora budowla jest dostępna do oglądania z zewnątrz. Do czasów współczesnych zachowały się fragmenty zamku: mury, zadaszona wieża (zabezpieczona betonowymi stropami), cylindryczna baszta z otworem strzelniczym oraz część bramy.
Na przestrzeni dziejów budowla pełniła funkcję warowni oraz szlacheckiej rezydencji różnych rodów. Na terenie fortyfikacji prowadzono badania archeologiczne, w trakcie których odkryto XVII-wieczne mogiły.
Z zamkiem w Gołańczy związana jest legenda o kasztelance Hance, która zginęła samobójczą śmiercią w trakcie Potopu Szwedzkiego. W zależności od wersji opowieści jej czyn miał być skutkiem rozpaczy wywołanej poddaniem twierdzy lub sposobem uniknięcia małżeństwa z wrogim oficerem. Duch dziewczyny ma ukazywać się co roku, w wigilię nocy świętojańskiej, w wodach pobliskiego jeziora.