Bazylika Dominikanów to wyjątkowo piękna i bogato dekorowana we wnętrzu świątynia, w której wiele dzieł sztuki pochodzi z XVI i XVII wieku.
Przestrzeń nawy głównej otacza rząd jedenastu otwartych kaplic, wśród których wyróżniają się te poświęcone rodom Ossolińskich, Tyszkiewiczów i Firlejów. W kaplicach można obejrzeć ołtarze z połowy XVII wieku, wiele złoconych figur oraz liczne detale architektoniczne.
Obecna bazylika ma ponad 700-letnią historię, bowiem pierwszy drewniany kościół powstał w tym miejscu w XIII wieku wraz z przybyciem dominikanów do Lublina. 9 maja 1575 r. wielki pożar Lublina strawił także znaczną część kościoła. Odbudowany przetrwał do czasów współczesnych, przez lata modyfikowany i uzupełniany wyposażeniem fundowanym przez przedstawicieli znanych rodów szlacheckich.
Ciekawostką związaną ze świątynia jest fakt, iż do 1991 roku w kaplicy Firlejów przechowywana była relikwia Drzewo Krzyża Świętego, jedna z trzech najważniejszych, sprowadzająca tu wielu wiernych. Dzięki niej bazylika w Lublinie zajmowała trzecie miejsce po Jasnej Górze i Gnieźnie na pielgrzymkowej mapie Polski. Do relikwii pielgrzymowali polscy królowie, wśród których byli: Jan Kazimierz, Jan III Sobieski, Stanisław August Poniatowski. Świątynię odwiedzał też Karol Wojtyłła. Niestety w 1991 roku relikwia została skradziona.