Opolskie mury obronne do dziś zachowały się tylko w niewielkim fragmencie, ulokowanym na terenie klasztoru sióstr Notre Dame. Część pierwotnych murów odtworzono podczas prac konserwatorskich. Dziś fragmenty zachowanych i zrekonstruowanych murów można zobaczyć przy ul. Kolegiackiej, ul. Łangowskiego, ul. Omańczyka, ul. Bladego, a także wzdłuż kanału Młynówka w sąsiedztwie Starego Miasta.
Pierwotne mury obronne powstały na przełomie XII i XIII stulecia z inicjatywy opolskiego księcia Bolka I. Zgodnie z ówczesną tradycją otaczały one miasteczko umożliwiając wyjazd przez jedną z bram: Bytomską, Zamkową, Biskupią, Odrzańską, Gosławicką. W ciągu murów znajdowała się też wieża św. Barbary, pełniąca funkcję więzienia dla kleryków. Z dawnego zespołu obronnego zachowała się też szczątkowo oryginalna Baszta Wilcza na terenie klasztornym, a obok katedry częściowo zrekonstruowano Basztę Barbary. Dawniej, przy wylocie obecnej ulicy Osmańczyka znajdowała się też Baszta Bocianie Gniazdo.