Pomnik Adama Mickiewicza projektu Teodora Rygiera, zwany potocznie „Adasiem”, został odsłonięto 26 czerwca 1898 roku w obecności córki i syna poety, w setnym roku od urodzin wieszcza. Przedstawia on stojącego na wysokim piedestale poetę w otoczeniu siedzących u jego stóp 4 postaci alegorycznych, symbolizujących Ojczyznę, Naukę, Męstwo oraz Poezję. Na cokole widnieje też dedykacja: "Adamowi Mickiewiczowi Naród".
Pomnik został zniszczony przez okupujących miasto hitlerowców 17 sierpnia 1940 roku. Po wojnie zrekonstruowano go, wykorzystując elementy odnalezione w 1946 roku na złomowisku w Hamburgu. Ponowne odsłonięcie miało miejsce w setną rocznicę śmierci Mickiewicza – 26 listopada 1955 roku.
W dniu urodzin poety, 24 grudnia, krakowskie kwiaciarki składają u stóp pomnika kwiaty. Co roku rozpoczyna się też tutaj konkurs szopki krakowskiej. Wśród maturzystów istnieje natomiast przesąd, że liczba okrążeń wykonanych dookoła pomnika na jednej nodze równa będzie ocenie na świadectwie maturalnym.