Gernika to pierwsza stolica Kraju Basków, kojarzona przede wszystkim dzięki słynnemu obrazowi Pablo Picasso. Uwiecznił on zniszczenie miasta podczas wojny domowej w Hiszpanii w 1937 r.
Miasto zostało założone w XIV w. na skrzyżowaniu ważnych szlaków handlowych północnej Hiszpanii. Od początku jego istnienia było to miejsce generalnych zgromadzeń baskijskich. Także tu, pod Drzewem z Gerniki, królowie Hiszpanii przysięgali utrzymanie wolności Basków. Dziś na miejscu pierwotnego dębu rośnie już trzecie z kolei drzewo zasadzone z nasion poprzedniego.
W 1936 r., gdy zaczęła się wojna domowa Guernica, podobnie jak większość mieszkańców Kraju Basków, poparła Front Ludowy, a w mieście miał siedzibę rząd autonomiczny. Z tego względu 26.04.1937 r. miasto zostało zbombardowane przez siły generała Franco i praktycznie zrównane z ziemią. Zagładę Guerniki upamiętnił na swoim obrazie Pablo Picasso. Na pamiątkę tych tragicznych wydarzeń w mieście powołano Muzeum Pokoju w Gernice.
Po zniszczeniach wony domowej dużą część miasta i jego zabudowy odbudowano. Wśród najważniejszych zabytków są Kościół Santa Maria oraz Dom Zgromadzeń w Gernice mieszcząca się w neoklasycystycznym gmachu. Historię regionu poznać można w Muzeum Kraju Basków, które zajmuje barokowy pałac.
Główną ulicą miasta jest Industria Kalea pełna restauracji i sklepów, której przedłużeniem jest Picasso Kalea. Prowadzą one do placu Foru Plaza, przy którym stoi Ratusz w Gernice. Popularnym miejscem spotkań jest Plac Mercurio.
