Bitva na Chlumu (w Polsce znana jako Bitwa pod Sadową) była punktem kulminacyjnym bitwy austriacko – pruskiej z 1866 roku. Obecnie jej teren objęty jest ochroną jako pomnik historii. Tworzy go samo pole bitwy z kilkunastoma obeliskami oraz mogiłami żołnierskimi, muzeum połączone z centrum edukacyjnym oraz wieża widokowa.
Upamiętnienie bitwy pod Sadową rozpoczęło się niemal od razu po zakończeniu wojny. Powstały wtedy pomniki ku czci walczących oddziałów i ich dowódców. Zadbano także o właściwy pochówek poległych żołnierzy. Na terenie, gdzie rozgrywały się walki można obecnie zobaczyć zarówno imienne, pojedyncze groby, jak i mogiły zbiorowe. Przez pole bitwy poprowadzona została ścieżka edukacyjna z tablicami informacyjnymi. W 1899 roku zbudowano także drewnianą 25 metrową wieżę widokową, z której można było podziwiać cały obszar walk. W 1999 roku na jej miejscu stanęła nowa budowla. Jest to metalowa konstrukcja o wysokości ponad pięćdziesięciu metrów. Na jej szczycie znajduje się platforma widokowa, na którą można się dostać spiralnymi schodami.
Centralną częścią kompleksu jest obecnie muzeum połączone z salami dydaktycznymi. Pokazano tu makietę bitwy, uzbrojenie i umundurowanie żołnierzy, mapy sztabowe, a także postaci dowódców. Pokazywany jest także film rekonstruujący przebieg walk. Dużo miejsca poświęcono udziałowi w bitwie oddziałów medycznych. Było to pierwsze zastosowanie na tak dużą skalę postanowień Porozumień Genewskich z 1864 roku.
Atrakcje wewnątrz
