Zenica jest miastem, które obecnie ma przede wszystkim znaczenie przemysłowe. W przeszłości było ważnym ośrodkiem handlu, a po jego złotym wieku pozostałością są liczne meczety oraz zabudowa dawnej czarsziji.
Miasto powstało w miejscu, gdzie już w czasach rzymskich znajdowała się osada. Było ośrodkiem handlu i rzemiosła, który swój rozkwit przeżywał pod panowaniem tureckim. Wybudowano wówczas dzielnicę handlową, czarsziję z licznymi meczetami, halą targową oraz hammamami. Do dziś przetrwały Meczet Sułatana Ahmeda, meczet Koceva czy Meczet Osman- Eleelebi. Będący symbolem miasta Meczet Ensar znajdujący się na jego obrzeżach jest z kolei budowlą nową, wzniesioną w czasie odbudowy po wojnie na Bałkanach.
W przeszłości Zenica była miastem wielokulturowym zamieszkanym przez prawosławnych, muzułmanów i żydów. Można tu zobaczyć synagogę oraz cerkiew narodzenia Najświętszej Marii Panny. Historię Zenicy przybliża Muzeum Miasta Zenica.
