Przewodnik po Koloseum. Praktyczne informacje, historia i ciekawostki
Niełatwo znaleźć kraj tak pełen zabytków i świadectw historii co Włochy. Koloseum jest natomiast najsłynniejszym i najbardziej rozpoznawalnym symbolem ich stolicy – Rzymu. Ta antyczna budowla w całkiem dobrym stanie zachowała się do czasów współczesnych. Od 7 lipca 2007 r. znajduje się na liście siedmiu nowych cudów świata.
Historia i znaczenie Koloseum w Rzymie
Żeby zrozumieć co to jest Koloseum i jaką rolę odgrywało w przeszłości, musimy choć pobieżnie zapoznać się z okolicznościami jego powstania. Po śmierci znienawidzonego przez lud Nerona i walkach o władzę, cesarzem został Wespazjan z rodu Flawiuszów. Chcąc przypodobać się poddanym rozkazał on zburzyć Domus Aurea – olbrzymi pałac Nerona. Po osuszeniu jeziora, które znajdowało się na terenie posiadłości, w miejscu tym postanowiono wznieść amfiteatr, który miał zapewnić rozrywkę mieszkańcom Wiecznego Miasta.
Budowa Koloseum rozpoczęła się najprawdopodobniej około 70 roku n.e., jeszcze za czasów rządów Wespazjana, a zakończyła w roku 80, za rządów Tytusa. Z tego powodu zabytek nazywany jest czasem amfiteatrem Flawiuszów. Pierwsze, inauguracyjne igrzyska trwały podobno aż 100 dni. Według ówczesnych przekazów śmierć poniosło przeszło 900 gladiatorów oraz nawet 5000 sztuk zwierząt.
Spragnieni rozrywek mieszkańcy Rzymu szybko pokochali Koloseum. Bitwy morskie, walki ludzi oraz zwierząt, przemowy, parady i wyścigi zapewniały urozmaicenie codziennego życia. Amfiteatr funkcjonował więc przez kolejne pięćset lat. Ostatnie historyczne świadectwa toczonych tu walk i igrzysk sięgają aż szóstego wieku po Chrystusie.
Koloseum – opis i architektura obiektu
Czy zdajecie sobie sprawę jak potężne jest Koloseum? Rzym miał dawniej nieprzebrane rzesze mieszkańców, którym trzeba było zapewnić rozrywkę. Amfiteatr musiał więc pomieścić naprawdę imponującą widownię. Na trybunach Koloseum mogło zasiąść aż do 50 tysięcy widzów! Kolejne tysiące mogły natomiast zająć miejsca stojące.
Centralny punkt obiektu stanowiła (i stanowi do dzisiaj) arena o wymiarach około 86×54 m. Była ona widoczna z każdego miejsca amfiteatru, tak aby nawet ludzie zajmujący dalsze rzędy mogli cieszyć się krwawym widowiskiem. Na każdej z czterech kondygnacji panował ustalony porządek. Dalsze miejsca zajmowali biedniejsi i kobiety, pierwsze rzędy zarezerwowane były dla rodzin senatorskich. W podziemiach budynku zlokalizowano natomiast cele i pomieszczenia przeznaczone dla gladiatorów, zbrojownie i magazyny, a także klatki dla dzikich zwierząt.
Do Koloseum prowadzało aż 80 bram. Do czasów współczesnych zachowały się oznaczenia wejść od nr XXIII do LIV. W założeniu miały one umożliwiać bardzo szybkie, trwające jedynie kilka minut wchodzenie i wychodzenie z obiektu. Dla większego komfortu widzów Koloseum wyposażono też w velarium. Był to płócienny, rozkładany dach mocowany na linach, który chronił przed słońcem, a częściowo nawet deszczem.
Rzymskie Koloseum – informacje praktyczne
Gdzie znajduje się Koloseum? Niemal w samym centrum Rzymu! Dojazd tutaj jest niezwykle prosty, wystarczy wsiąść w jedną z linii autobusowych jadących z centrum lub metro i wysiąść na przystanku „Colosseo”. Choć kasy zlokalizowane są w pobliżu Koloseum, bilety najlepiej kupić przez internet. W każdą pierwszą niedzielę miesiąca zabytek można też zwiedzić za darmo.
Bilet standardowy, umożliwiający samodzielne zwiedzanie amfiteatru, pozwala wejść tylko na dwa poziomy. Dotarcie na arenę oraz do podziemi możliwe jest natomiast jedynie z przewodnikiem. Można wybrać oprowadzanie w języku angielskim, hiszpańskim i francuskim, lub skorzystać z opcji audioprzewodnika. Warto też pamiętać, że zakup biletu do Koloseum umożliwia również zwiedzenie Forum Romanum i Palatynu. Wejściówka ważna jest przez cały dzień.
Rezerwując bilet przez internet lub kupując go w kasie, warto pamiętać o kilku zasadach. Wszystkie wejściówki sprzedawane są na konkretny dzień i godzinę. Dlatego też spóźnienie dłuższe niż 15 minut powoduje anulowanie ich ważności. Ze względów bezpieczeństwa liczba turystów, którzy mogą jednocześnie przebywać w obiekcie, jest ograniczona. Nie warto więc zostawiać zwiedzania na ostatnią chwilę.
Koloseum – ciekawostki i zaskakujące informacje
W gąszczu rozmaitych opowieści i powielanych od dawna mitów nie tak łatwo zorientować się co jest prawdą o rzymskim Koloseum. Czy faktycznie było miejscem masowych mordów chrześcijan, widzowie mogli oglądać tu bitwy okrętów, a wyjście tłumów ludzi z obiektu zajmowało zaledwie kilka minut?
Chrześcijanie a Koloseum
Filmy, popkultura, a także przekazy pisemne utrwaliły wizerunek Koloseum jako miejsca masowych mordów na chrześcijanach. To powszechne przekonanie doprowadziło do uznania budowli w 1744 r. przez papieża Benedykta IV “sanktuarium męczeństwa chrześcijan”. Niedługo potem zapoczątkowało trwającą do dziś tradycję – w każdy Wielki Piątek w murach Koloseum odbywa się Droga Krzyżowa prowadzona przez papieża. Na arenie stoi też drewniany krzyż, upamiętniający męczenników.
W rzeczywistości nie ma żadnych dowodów historycznych na potwierdzenie tezy, jakoby w tym amfiteatrze mieli ginąć chrześcijanie. Faktem jest natomiast, że w przerwach od widowisk dokonywano egzekucji skazańców, wśród których mogli też znajdować się wyznawcy Chrystusa.
Budujący się Rzym
W VI wieku n.e. zaprzestano walk, a Koloseum podzieliło los wielu innych antycznych budowli. Najpierw wybudowano tu mały kościół, zaś arenę przekształcono w cmentarz. Następnie budynek przechodził z rąk do rąk, ulegając rozmaitym modyfikacjom. Po wielkim trzęsieniu ziemi w 1349 roku, kiedy to zawaliła się zewnętrzna część południowej ściany, amfiteatr stał się źródłem kamienia budowlanego. Procederu tego zaprzestano dopiero w 1744 r., gdy budynek wziął pod opiekę papież.
Rozrywki w Koloseum – bitwy morskie
Pierwszą naumachię – czyli morską bitwę – zorganizował Juliusz Cezar podczas igrzysk w 46 roku p.n.e. Podobne widowiska, mimo olbrzymich kosztów ich organizacji, cieszyły się wielkim powodzeniem. W niektórych źródłach można znaleźć informacje, jakoby w początkowym okresie istnienia Koloseum, także tutaj organizowano tego typu rozrywki. Uniemożliwić je miało dopiero wybudowanie piwnic, za czasów Domicjana.
Część badaczy jest zdania, że konstrukcja amfiteatru zwyczajnie nie pozwalała jednak na wypełnianie go wodą. Współcześnie bardziej prawdopodobna wydaje się więc hipoteza, że na arenie odbywały się inne widowiska, zaś same naumachie organizowano raczej na przystosowanych do tego zbiornikach wodnych.
Co to “Koloseum”? Pochodzenie nazwy
Wielu ludzi jest przekonanych, że rzymskie Colosseo nawiązuje do kolosalnych rozmiarów antycznego amfiteatru. W rzeczywistości określenie to pojawiło się dopiero we wczesnym średniowieczu i nawiązuje do stojącego w pobliżu olbrzymiego posągu. Monument z brązu (gr. „kolossos”) przedstawiał cesarza Nerona jako boga Apolla. Ostatnie wzmianki o posągu pojawiają się jeszcze przed rokiem 1000. Dokładna data i okoliczności jego zniszczenia nie są dziś znane.
Ewakuacja z Koloseum
Mimo olbrzymiej liczby widzów, którzy mogli zgromadzić się w amfiteatrze, wejście i wyjście do budynku miało przebiegać niezwykle sprawnie. Gwarantowało to aż 80 bram. Jednakże popularny mit, że ewakuacja obiektu mogła nastąpić w ciągu kilku minut, nie jest prawdą. Taką możliwość mieli wyłącznie bogatsi widzowie, zajmujący dolne i środkowe rzędy. Biedniejsi nie mogli liczyć na szerokie, komfortowe wyjścia.
