Gibraltar – zwiedzanie miasta. Historia, ciekawostki, atrakcje turystyczne
Gibraltar jest jednym z najbardziej niezwykłych miejsc na mapie Europy. Z tego krańca Starego Kontynentu widać już afrykańskie wybrzeże Morza Śródziemnego. Turystów przyciąga też mieszanka brytyjskiej kultury z egzotyką i ciekawą historią. Pomiędzy angielskimi budkami telefonicznymi skaczą dzikie małpy gibraltarskie. Przy ulicach z angielskimi pubami rosną palmy. Czy warto jechać na Gibraltar? Z pewnością tak. Co można tam zobaczyć? Jak zorganizować taki wyjazd? Oto krótki poradnik.
Gibraltar – tu, gdzie kończy się Europa
Gdzie leży Gibraltar? Na skraju Półwyspu Pirenejskiego, a konkretnie na przylądku u wejścia do Cieśniny Gibraltarskiej. Oddziela ona kontynent Europy od Afryki i łączy Morze Śródziemne z Atlantykiem. Powierzchnia Gibraltaru wynosi 6,8km², ale mieszka tu aż 30 tys. mieszkańców. O ten południowy skrawek Europy od dawna toczy się spór między Hiszpanią i Wielką Brytanią. Gibraltar jest bowiem od 1713 roku brytyjskim terytorium zamorskim, pomimo że graniczy z hiszpańską Andaluzją. Jak do tego doszło? Jaką przeszłość ma sobą Gibraltar?
Historia Gibraltaru. Arabowie, Hiszpanie i Brytyjczycy
W historii o terytorium to kilka razy toczyły się walki. W 711 roku między Maurami (Arabami) i plemionami iberyjskimi. Wtedy to arabski władca Tarik ibn Zijad podbił Półwysep Iberyjski, a wraz z nim Gibraltar. Królestwo Hiszpanii odzyskało tę ziemię dopiero w 1501 roku, po wieloletnich walkach, zwanych rekonkwistą. Kolejna wojna toczyła się na początku XVIII wieku. Wtedy to europejskie państwa walczyły ze sobą o sukcesję hiszpańskiego tronu po dynastii Habsburgów. Walki zakończyły się w 1713 roku podpisaniem pokoju w Utrechcie, na mocy którego Gibraltar stał się brytyjską kolonią.
Gibraltar – brytyjskie terytorium na południu Europy
Głową tego państwa-miasta jest brytyjska królowa, a w jej imieniu władzę sprawuje gubernator. Gibraltar przypomina wyglądem brytyjskie miasta nadmorskie. Są tu piętrowe autobusy i czerwone budki telefoniczne. Są angielskie puby i mnóstwo brytyjskich flag. Walutą jest funt gibraltarski, a jego kurs jest taki sam, jak funta brytyjskiego. Językiem urzędowym jest angielski, ale mieszkańcy rozmawiają też po hiszpańsku. Historia pokazała, że Gibraltar kilka razy przydał się brytyjskim wojskom, jako ważny punkt strategiczny.
Gibraltar – strategiczny punkt wojskowy
Hiszpania wiele razy chciała odzyskać Gibraltar. Wielka Brytania jednak zaciekle broni swojego status quo na tym terenie. Po zajęciu Gibraltaru władze brytyjskie stworzyły tam morskie porty handlowe i wojenne. Na lądzie zaś zbudowano sieć tuneli i fortyfikacji. Podczas obydwu wojen światowych na wodach Morza Śródziemnego toczyły się walki okrętów marynarki wojennej. Gibraltar był wtedy ważną bazą wojsk alianckich. Obecnie po dawnych walkach zachowały się umocnienia, baterie i sieć tuneli, które są teraz atrakcjami turystycznymi. Ciekawych miejsc jest tu zresztą znacznie więcej.
Od czego zacząć zwiedzanie Gibraltaru?
Wzrok turystów przyciąga widoczne z daleka skaliste wzgórze. To Skała Gibraltarska o wysokości 426 m n.p.m. Rozciąga się stąd wspaniały widok na Cieśninę Gibraltarską, Zatokę Gibraltarską, a także zabudowę Gibraltaru i porty morskie. Przy dobrej pogodzie widać też wybrzeże afrykańskiego Maroka, oddalonego o około 24 km. Najpierw trzeba jednak wejść lub wjechać na szczyt Skały.
Jak dostać się na Skałę Gibraltarską?
Na wapienne wzgórze można wejść pieszo, wjechać kolejką linową lub busem czy taksówką. Jeden szlak pieszy zaczyna się przy Zamku Maurów. Drugi – tzw. Schody Śródziemnomorskie – wiedzie od Cmentarza Żydowskiego (lok. Jews’ Cemetery). Wejścia są dość męczące, może więc zabraknąć siły i czasu na zwiedzanie Skały. Inna opcja to dojazd taksówką albo busem wycieczkowym, który zatrzymuje się kolejno przy atrakcjach. Najpopularniejsza jednak jest kolej kabinowa.
Gibraltar – kolejka linowa na Skałę Gibraltarską
Kolejka linowo- kabinowa jest czynna w godzinach od 9.30 do 19.15. Nie działa, gdy wieje silny wiatr. Bilety można kupić na stanowisku Gibraltar Info przy granicy, również online na stronie gibraltarinfo.gi. Jest też kasa biletowa przy kolejce, jednak w sezonie trzeba czekać na bilet nawet kilka godzin. Razem z biletami wjazdu dostępne są bilety wstępu do rezerwatu i wszystkich jego atrakcji. Przy stacji końcowej jest restauracja i punkt widokowy. Miejsca te są oblegane przez turystów, a także przez jedyne dziko żyjące małpy w Europie, czyli magoty gibraltarskie.
Skąd się wzięły na Gibraltarze małpy? Czy są groźne?
Makaki Berberyjskie prawdopodobnie uciekły z transportu z Afryki. Najwięcej, bo około 300 sztuk, jest ich w rezerwacie na skalnym wzgórzu. Są pod ochroną. Niestety, niektórzy turyści natrętnie robią im zdjęcia. Co więcej, próbują je głaskać i karmić. Rozdrażnione magoty stają się złośliwe. Zdarza się, że wskakują na ramiona i plecak w poszukiwaniu pożywienia. Najlepiej więc omijać małpy i zająć się zwiedzaniem atrakcji Skały Gibraltarskiej.
Jaskinia Świętego Michała na Skale Gibraltarskiej
Krasowa Jaskinia Świętego Michała zachwyca formami skalnymi i akustyką. Urządzono tu nawet salę koncertową. Grotę i skalne przejścia zwiedza się, chodząc po wygodnych stalowych stopniach. Jaskinia jest oświetlona, choć niektórych turystów drażnią dyskotekowe barwy lamp. Podczas II wojny światowej działał tu szpital polowy. Następna atrakcja to punkt widokowy.
Sky Walk, czyli tarasy widokowe na Skale Gibraltarskiej
Sky Walk to kolejne miejsce, gdzie można podziwiać przepiękną panoramę Gibraltaru. Platforma z przezroczystych, szklanych paneli znajduje się na wysokości 340 m n.p.m. Widać stąd Morze Śródziemne, a często też wybrzeże Afryki. Jest pięknie, choć to miejsce niewskazane dla osób z lękiem wysokości, podobnie jak Most wiszący Windsor.
Most wiszący Windsor – przestrzeń, wiatr, a pod nogami przepaść
Jest to kładka o długości 72 metrów, podwieszona na konstrukcji stalowej. Łączy brzegi głębokiego wąwozu. Most znajduje się w pobliżu środkowej stacji kolejki kabinowej (Middle Station). Widać z niego miasto, zielone tereny rezerwatu i wybrzeże z przystaniami dla jachtów. Dużą część Skały Gibraltarskiej zajmują pozostałe po wojnach umocnienia, fortyfikacje i tunele.
Skała Gibraltarska – sieć tuneli obronnych
Wapienna Skała Gibraltarska mieści w sobie kilkadziesiąt kilometrów powojennych tuneli. Gromadzono w nich uzbrojenie i zapasy żywności. Służyły też jako schrony dla mieszkańców. Część z nich to Tunele Wielkiego Oblężenia z XVIII wieku, kiedy to Hiszpania próbowała odbić Gibraltar z rąk Brytyjczyków. Obecnie w tunelach znajduje się ekspozycja City Under Siege. Można tu zobaczyć, na czym polegała obrona Gibraltaru i jak wyglądało życie mieszkańców podczas oblężenia. Są też tunele wydrążone podczas II wojny światowej.
Skała Gibraltarska – fortyfikacje wojskowe
Na szczycie wzgórza znajduje się Bateria O’Hary z końca XIX wieku. Służyła do ostrzału wrogich wojsk. W pobliżu są również Bateria Spur i Bateria lorda Aireya. Warto też pójść na spacer po Murze obronnym Karola V. Jest to doskonale zachowana fortyfikacja z XVI wieku. Równie ciekawe atrakcje militarne znajdują się niżej, na terenie miasta.
Atrakcje militarne na Gibraltarze
Wzdłuż wybrzeża ciągnie się sieć fortyfikacji z regularnymi umocnieniami, które służyły do ostrzeliwania okrętów na morzu. Pasjonatów historii i wojskowości zainteresują takie miejsca, jak Bateria Hardinga, Bateria Parsona czy Bateria Napier of Magdala. W tej ostatniej zainstalowano w XIX wieku 100-tonowe działo typu Armstrong. Najstarszym ciekawym miejscem o charakterze obronnym są ruiny Zamku Maurów z VIII wieku (lok. Moorish Castle). Jest też kilka innych miejsc, nawiązujących do historii Gibraltaru.
Europa Point i Pomnik Sikorskiego
Europa Point to najbardziej na południe wysunięty punkt Gibraltaru. Znajduje się tu Pomnik Sikorskiego. Generał Władysław Sikorski, premier Rządu RP na Uchodźstwie, był jedną z ofiar katastrofy lotniczej nad Cieśniną Gibraltarską, która wydarzyła się w 1943 roku. W pobliżu pomnika jest ładny meczet i latarnia morska.
Muzeum Narodowe Gibraltaru
Obiekt znajduje się przy Bomb House Line. Muzeum Narodowe obejmuje ekspozycje historyczne Gibraltaru, począwszy od czasów antycznych aż do dziś. Są tu też eksponaty związane z geografią i przyrodą półwyspu. W piwnicach zaś zobaczyć można kompleks arabskich łaźni z XIV wieku.
Gibraltar – atrakcje w centrum miasta
Z pewnością warto pójść na spacer deptakiem Main Street. To klimatyczna ulica z charakterystycznym dla tego miejsca klimatem. Jest to mieszanka kultury brytyjskiej, hiszpańskiej i mauretańskiej. Są tu sklepy bezcłowe, stragany z pamiątkami, kawiarnie i puby. Jednym z popularnych tu obiektów jest katedra z XV wieku. W kilku miejscach rosną palmy i drzewka pomarańczowe. W mieście są też inne, atrakcyjne miejsca na spacer.
Ogrody botaniczne Alammeda i ogród zoologiczny
W pobliżu początkowej stacji kolejki na Skałę, znajduje się piękny ogród botaniczny. Rośnie tu mnóstwo egzotycznych roślin, w tym różne odmiany palm, hibiskusy i tzw. Smocze Drzewo. Jest to subtropikalna dracena z Wysp Kanaryjskich. Obok ogrodu jest również niewielki park dzikich zwierząt. Na Gibraltarze można też odpocząć na plaży i wykąpać się w morzu.
Gibraltar – plaże nie tylko na lato
Po wschodniej stronie wybrzeża znajdują się trzy piękne, piaszczyste plaże. Jest wschodnia plaża (Eastern Beach) w pobliżu pasa startowego dla samolotów. Plaża ta ma kompleksowe zaplecze dla turystów. Druga, również dobrze przygotowana plaża, to Catalan Bay Beach na wysokości Skały Gibraltaru. Trzecia z kolei to Sandy Bay przy zatoce otoczonej falochronem. Na Gibraltarze pogoda jest słoneczna przez większą część roku. Kąpać można się więc od wiosny do jesieni.
Gibraltar – rozrywka w mieście
Jedną z popularnych rozrywek na Gibraltarze są rejsy jachtami po Morzu Śródziemnym. Na przystani promów pasażerskich oraz w Marina Bay jest możliwość wykupienia wycieczki na obserwację delfinów. Te sympatyczne stworzenia żyją w swoim naturalnym środowisku w Zatoce Gibraltarskiej. Z bardziej znanych rozrywek można polecić też wizytę w dawnym Bastionie Króla, obok parku Brytyjskiej Wspólnoty Narodów (adres: 55 Line Wall Road). Fortyfikacja została przerobiona na centrum rozrywki z multikinem, lodowiskiem i kręgielnią.
Jak zorganizować wyjazd na Gibraltar?
Na zwiedzanie Gibraltaru wystarczą dwa dni. Dlatego wycieczkę na ten półwysep najlepiej połączyć z urlopem w hiszpańskiej Andaluzji. Wielu turystów wynajmuje auto w Hiszpanii i przyjeżdża nim pod granicę z Gibraltarem. Inna opcja to weekendowa wycieczka samolotem. Jak dojechać na Gibraltar? Połączenia oferują brytyjskie linie lotnicze z kilku wyspiarskich miast. Warto zaznaczyć, że lotnisko na Gibraltarze należy do najciekawszych tego typu obiektów na świecie.
Gibraltar – lotnisko ze szlabanami
Jak wskazuje mapa Gibraltaru, załączona pod artykułem, pas startowy lotniska przebiega w poprzek półwyspu. Ma on zaledwie 1829 metrów długości. Wzdłuż pasa biegnie granica Hiszpanii z Gibraltarem. To nie wszystko. W poprzek pasa startowego wiedzie ulica Winston Churchill Avenue. Przed lądowaniem i startem samolotu, ruch na ulicy jest zamykany szlabanami na około 10 minut.
Przekroczenie granicy – dokumenty i kontrole
Granica między Gibraltarem, a Hiszpanią przebiega w mieście La Linea de la Concepcion.
Gibraltar, podobnie jak Wielka Brytania, nie należy już do Unii Europejskiej. Jednak wiza nie jest potrzebna. Obywatelom Unii wystarczą dowody osobiste, a turystom spoza Unii ważne paszporty. Kontrola dokumentów jest często pobieżna. Częściej zdarza się, że celnicy sprawdzają samochody w poszukiwaniu kontrabandy. Przy granicy jest Informacja Turystyczna, gdzie można poprosić o mapę miasta.
Kiedy pojechać na Gibraltar?
Jeśli chodzi o Gibraltar, klimat jest tu podzwrotnikowy śródziemnomorski. Oznacza to upalne temperatury latem i łagodne zimy. Na Gibraltarze pogoda w styczniu nie przypomina zimowej. Temperatura osiąga wartości od 10 °C do 16 °C. Może padać deszcz, dość często wieje silny wiatr. Optymalna pora roku na zwiedzanie miasta to późna wiosna i wczesna jesień. Jest wtedy ciepło, ale nie upalnie. Zazwyczaj można też kąpać się w morzu.
Jak poruszać się po Gibraltarze?
Przepisy utrudniają wjazd na Gibraltar wynajętym autem. Uliczki są tu wąskie i niewygodne do jazdy. Ponadto brakuje miejsc parkingowych, zwłaszcza w wakacje. Wielu turystów zostawia więc samochody na parkingu pod granicą i pieszo przechodzi na drugą stronę. Miasto jest niewielkie, więc można je zwiedzić spacerując. Turyści, którym brakuje sił lub czasu, mogą skorzystać z komunikacji. Po Gibraltarze jeżdżą autobusy i busy, a także mnóstwo taksówek. Bilety kupuje się u kierowców.
Noclegi Gibraltar – gdzie nocować?
Większość hoteli i domów wczasowych znajduje się w centrum i bliżej zachodniego wybrzeża. Noclegi na Gibraltarze są dość drogie, a i tak latem trudno znaleźć wolne miejsce. W sezonie najlepiej rezerwować miejsca wcześniej. Dużo turystów nocuje w hiszpańskim, przygranicznym mieście La Linea. Inna opcja to noclegi w Algeciras po drugiej stronie Zatoki Gibraltarskiej.
Jak smakuje kuchnia na Gibraltarze?
Gibraltarskie bary i restauracje serwują dania podobne do brytyjskich. Króluje więc ryba z frytkami, a na śniadanie jajecznica na bekonie. Zazwyczaj w menu są też dania kuchni hiszpańskiej. Najwięcej knajpek jest w okolicy Placu Kazamatów (lok. Casemates Square), w pobliżu portów i marin. Jest sporo pubów, gdzie można zamówić piwo lub drinka.
Jak żyją mieszkańcy Gibraltaru?
Kto mieszka na Gibraltarze? Ludność zamieszkująca miasto to przede wszystkim Brytyjczycy. Mieszka ich tu około 35 tys. Utrzymują się głównie z turystyki. Ciekawostką jest fakt, że na Gibraltarze jest dużo kasyn i zakładów bukmacherskich. Ponadto mieszkańcy zarabiają dużo, a płacą niskie podatki. Nie widać tu śladów kryzysu, tak jak w sąsiedniej Hiszpanii. Dlatego do pracy na Gibraltarze przyjeżdżają codziennie tysiące Hiszpanów. Są to często kierowcy, budowlańcy, kucharze i kelnerzy.
Wycieczka na Gibraltar – praktyczne porady
- W większości miejsc można płacić zarówno w funtach gibraltarskich, jak i w euro. Funty najlepiej wydać lub wymienić przed powrotem, ponieważ ta waluta nie jest przyjmowana nigdzie poza granicami Gibraltaru.
- Na Gibraltarze ceny paliwa są znacznie niższe, niż w Hiszpanii.
- Kupując bilet wstępu do rezerwatu na Skale, turyści otrzymują mapę atrakcji oraz dane do logowania się do aplikacji telefonicznej, ułatwiającej poruszanie się po trasach spacerowych.
Co przywieźć na pamiątkę z wycieczki na Gibraltar?
Przede wszystkim opaleniznę, cudowne wspomnienia i fotografie panoramy ze Skały Gibraltarskiej. Straganów z pamiątkami nie brakuje, tak jak we wszystkich turystycznych miejscowościach. Warto jednak wybrać się do Centrum Sztuki i Rzemiosła (lok. Arts and Crafts Centre) przy Placu Kazamatów. Lokalni twórcy wystawiają tam swoje rękodzieła na sprzedaż. W pobliżu jest też Fabryka Szkła (lok. Crystal Glass Factory), która sprzedaje swoje wyroby.
Gibraltar – ciekawa mieszanka kultur i narodowości
Wycieczka na Gibraltar to często ciekawa odmiana po urlopie w Hiszpanii. Turystom podoba się mieszanka brytyjskiej kultury z żywiołowością i egzotyką południa Europy. Poza tym niezapomniane wrażenia pozostawiają widoki ze Skały Gibraltarskiej. Ogląda się je ze świadomością, że od Gibraltaru po Ural rozciąga się Europa. W dodatku, pomimo XXI wieku, nadal trwa epoka kolonializmu.
